Η Διπλωματική Εργασία (ΔΕ) αποτελεί σημαντικό μέρος των σπουδών των φοιτητών του Τμήματος Χημικών Μηχανικών (ΤΧΜ) του Πανεπιστημίου Πατρών (ΠΠ). Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι ο ενιαίος πενταετής κύκλος σπουδών οδηγεί στην απόκτηση Διπλώματος αντίστοιχου με το επίπεδο 7 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων (Integrated Master of Engineering), η διπλωματική εργασία έχει την ανάλογη βαρύτητα σε απαιτήσεις και περιεχόμενο.
Ο φοιτητής μέσα από τη διαδικασία εκπόνησης της ΔΕ έχει τη δυνατότητα σύνθεσης των γνώσεων που απέκτησε κατά τη διάρκεια των σπουδών του, εμβάθυνσης και εφαρμογής σε ανοικτά προβλήματα αλλά και εξοικείωσης με την ερευνητική διαδικασία. Επίσης, του δίνεται η δυνατότητα να αναλάβει πρωτοβουλίες και να αναπτύξει την δημιουργικότητά
Η διαδικασία καθορισμού του καταλόγου των θεμάτων ΔΕ τα οποία προσφέρονται σε κάθε ακαδημαϊκό έτος από τους καθηγητές και λέκτορες του Τμήματος, όπως και οι διαδικασίες ανάθεσης και εκπόνησης της ΔΕ, ακολουθούν το παραπάνω χρονοδιάγραμμα και περιγράφονται λεπτομερώς στις επόμενες παραγράφους.
Οι καθηγητές και Λέκτορες του Τμήματος προτείνουν εγγράφως θέματα ΔΕ για το αμέσως επόμενο ακαδημαϊκό έτος, πριν από την λήξη των μαθημάτων του χειμερινού εξαμήνου, συμπληρώνοντας το σχετικό έντυπο(βλ. συνημμένο Παράρτημα ΙΙ: "Πίνακας Θεμάτων ΔΕ").
Κάθε καθηγητής προτείνει κατ’ ελάχιστο ένα (1) και κατά μέγιστο πέντε (5) θέματα ΔΕ ούτως ώστε να διασφαλίζεται τόσο η συμμετοχή όλων των καθηγητών στο εκπαιδευτικό έργο όσο και η δυνατότητα ουσιαστικής παρακολούθησης των ΔΕ.
Επιπλέον μπορούν να προτείνονται θέματα ΔΕ, οι οποίες πρόκειται να εκπονηθούν εκτός του Τμήματος σε συνεργασία με άλλα Τμήματα του Πανεπιστημίου ή με Ερευνητικά Ιδρύματα και Βιομηχανίες.
Οι ΔΕ κατανέμονται στις ακόλουθες τρεις Θεματικές Ενότητες (ΘΕ):
- Μηχανική Διεργασιών και Περιβάλλοντος
- Εφαρμοσμένη Φυσικοχημεία – Μηχανική Χημικών και Ηλεκτροχημικών Διεργασιών
- Επιστήμη και Τεχνολογία Υλικών.
Κάθε μια από τις ΘΕ περιλαμβάνει έξι (6) μαθήματα επιλογής. Οι φοιτητές στους οποίους ανατίθεται ένα θέμα ΔΕ δηλώνουν αυτομάτως τα δύο συναρτώμενα μαθήματα επιλογής τα οποία έχουν οριστεί από τον Επιβλέποντα.
Οι φοιτητές έχουν επίσης την υποχρέωση να δηλώσουν δύο μαθήματα της επιλογής τους από τη ΘΕ στην οποία ανήκει η ΔΕ και ακόμη δύο μαθήματα από οποιαδήποτε ΘΕ (συνολικά τα μαθήματα επιλογής τα οποία οφείλει να παρακολουθήσει ο φοιτητής του 5ου έτους είναι έξι (6)· κατανέμονται τρία στο χειμερινό και τρία στο εαρινό εξάμηνο).
Κάθε Θέμα ΔΕ συνοδεύεται από τα ακόλουθα στοιχεία (βλ. και συνημμένο "Πίνακα Θεμάτων ΔΕ")
- Όνομα Επιβλέποντα
- Θέμα ΔΕ
- Θεματική Ενότητα στην οποία ανήκει
- Τα 2 (υποχρεωτικά) μαθήματα επιλογής που συναρτώνται με την ΔΕ, όπως προτείνεται από τον Επιβλέποντα
- Εργαστήριο στο οποίο θα εκπονηθεί η ΔΕ
Ο συνολικός κατάλογος των θεμάτων των ΔΕ εγκρίνεται υποχρεωτικά από τη Συνέλευση του Τμήματος και αναρτάται στον ιστότοπο του Τμήματος τον Ιανουάριο κάθε έτους.
Με ευθύνη του Προέδρου διασφαλίζεται ότι ο αριθμός των προσφερόμενων θεμάτων ΔΕ υπερκαλύπτει τον αριθμό των φοιτητών που βρίσκονται στο
4ο έτος σπουδών και μπορεί να φτάνει μέχρι το 120% του αριθμού αυτού, συμπεριλαμβανομένων και των ΔΕ οι οποίες θα εκπονηθούν εκτός Τμήματος.
Για την λεπτομερέστερη παρουσίαση των θεμάτων ΔΕ χρησιμοποιείται ο ιστότοπος του Τμήματος και ενθαρρύνεται η άμεση επικοινωνία των ενδιαφερομένων με τους αντίστοιχους καθηγητές ή λέκτορες.
Οι φοιτητές οι οποίοι ενδιαφέρονται για ένα θέμα ΔΕ υποβάλουν έγγραφη αίτηση στον επιβλέποντα καθηγητή το αργότερο μέχρι τις 21 Μαΐου,
Οι Επιβλέποντες ανακοινώνουν υποχρεωτικά μέχρι τη λήξη του 8ου εξαμήνου τους φοιτητές που επελέγησαν για την εκπόνηση των ΔΕ τις οποίες θα επιβλέψουν κατά το επόμενο έτος.
Ο Επιβλέπων καταθέτει στη Γραμματεία του Τμήματος τον κατάλογο των διπλωματικών εργασιών με τα ονόματα των φοιτητών στους οποίους ανατίθεται η εκπόνηση.
Η δήλωση της ΔΕ και των δύο (2) μαθημάτων τα οποία υποχρεωτικά συναρτώνται με αυτή γίνεται με ευθύνη της Γραμματείας.
Η δήλωση των δύο αυτών μαθημάτων από τη Γραμματεία γίνεται ανεξάρτητα από το όριο δήλωσης το οποίο ισχύει στο Τμήμα.
Ο τελικός κατάλογος αναθέσεων ΔΕ αναρτάται στον ιστότοπο του Τμήματος.
Η εκπόνηση της ΔΕ αρχίζει στο 9ο εξάμηνο σπουδών και έχει ελάχιστη διάρκεια 2 διδακτικών εξαμήνων. Στη ΔΕ αντιστοιχούν 36 ECTS.
Την ευθύνη για την παρακολούθηση και την επιτυχή εκπόνηση της ΔΕ έχει ο Επιβλέπων.
Το θέμα της ΔΕ είναι δυνατόν να εξειδικευτεί με απόφαση του Επιβλέποντα.
Παράταση της διάρκειας εκπόνησης της ΔΕ, κατά ένα και σε εξαιρετικές περιπτώσεις κατά δύο ακαδημαϊκά εξάμηνα, είναι δυνατή μετά από αίτημα του φοιτητή προς την Επιτροπή Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών, το οποίο υποβάλλεται με τη σύμφωνη γνώμη του Επιβλέποντα. Η σχετική αίτηση εγκρίνεται στη Συνέλευση του Τμήματος.
Σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης της ΔΕ μετά την παρέλευση του καθορισμένου χρόνου, ο φοιτητής επαναλαμβάνει τη διαδικασία επιλογής, ανάθεσης και εκπόνησης της ΔΕ από την αρχή.
Η συγγραφή της ΔΕ γίνεται με βάση το πρότυπο ΔΕ που είναι αναρτημένο στη σχετική ιστοσελίδα του ιστότοπου του Τμήματος, το οποίο εμπεριέχει αναλυτικές οδηγίες.
Η γλώσσα συγγραφής της ΔΕ είναι η Ελληνική. Με σύμφωνη γνώμη του φοιτητή και του Επιβλέποντα, η ΔΕ μπορεί να γραφεί στην Αγγλική.
Η παρουσίαση της ΔΕ προετοιμάζεται σύμφωνα με το πρότυπο που είναι αναρτημένο στη σχετική ιστοσελίδα του ιστότοπου του Τμήματος, με στόχο η διάρκεια της παρουσίασης να μην ξεπερνά σε καμία περίπτωση τα 20 λεπτά.
Η ΔΕ εξετάζεται από Τριμελή Επιτροπή αποτελούμενη από δύο μόνιμα μέλη για όλες τις ΔΕ μιας ΘΕ και τον Επιβλέποντα κάθε ΔΕ.
Τα δύο μόνιμα μέλη ανά ΘΕ ορίζονται από τη Συνέλευση του Τμήματος και έχουν ετήσια θητεία (3 εξεταστικές περίοδοι). Η Συνέλευση ορίζει επίσης και ένα αναπληρωματικό μέλος ανά ΘΕ, για τη περίπτωση που κάποιο από τα δύο σταθερά μέλη της επιτροπής είναι Επιβλέπων της ΔΕ εξεταζόμενου φοιτητή.
Οι παρουσιάσεις/εξετάσεις των ΔΕ πραγματοποιούνται παρουσία κοινού, τρεις (3) φορές το χρόνο, την εβδομάδα μετά το πέρας της εξεταστικής περιόδου και κατανέμονται σε μια ή δύο το πολύ ημέρες, βάσει προκαθορισμένου προγράμματος, το οποίο καταρτίζεται με ευθύνη του Προέδρου του Τμήματος.
Οι φοιτητές έχουν υποχρέωση να παραδίδουν το πλήρες κείμενο της ΔΕ στα μέλη της Τριμελούς Εξεταστικής Επιτροπής, τόσο σε ηλεκτρονική (PDF) όσο και σε έντυπη μορφή (ένα αντίτυπο), τουλάχιστον 15 ημέρες πριν από την εξέταση.
Το πρόγραμμα των παρουσιάσεων ανακοινώνεται στον ιστότοπο του Τμήματος 15 ημέρες πριν από την εξέταση.
Για τη βαθμολόγηση της ΔΕ ακολουθείται η διαδικασία που περιγράφεται στη συνέχεια, η οποία λαμβάνει υπόψη όλα τα στοιχεία που αφορούν στη ΔΕ από την έναρξή της (ημερομηνία ανάθεσης) μέχρι τη λήξη της (τελική εξέταση). Βασικό στοιχείο της διαδικασίας αυτής είναι η διασφάλιση διαφανών κριτηρίων και γενικών κανόνων βαθμολόγησης ενιαίας ισχύος.
Στη βαθμολόγηση της ΔΕ λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία, τα οποία περιλαμβάνονται στο σχετικό έντυπο αξιολόγησης της Διπλωματικής Εργασίας (Παράρτημα Ι):
Ο τελικός βαθμός της ΔΕ υπολογίζεται ως ο μέσος όρος των βαθμών των τριών εξεταστών.
Σε περίπτωση συνεπίβλεψης της ΔΕ από περισσότερους του ενός καθηγητές ή λέκτορες, οι συνεπιβλέποντες συμμετέχουν στην Εξεταστική Επιτροπή και υποβάλλουν μια βαθμολογία από κοινού.
Τελικός βαθμός μικρότερος του πέντε (5) σημαίνει απόρριψη της ΔΕ. Στην περίπτωση αυτή η Τριμελής Εξεταστική Επιτροπή συντάσσει σχετική έκθεση η οποία περιλαμβάνει προτάσεις βελτίωσης της ΔΕ καθώς και χρονοδιάγραμμα υλοποίησής της.
Η Εξεταστική Επιτροπή μπορεί να προτείνει μέχρι δύο ΔΕ ως υποψήφιες για το Βραβείο καλύτερης ΔΕ, εφόσον κρίνει ότι πρόκειται για πραγματικά εξαιρετικές εργασίες.
Μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης, η Τριμελής Εξεταστική Επιτροπή συμπληρώνει το σχετικό έντυπο αξιολόγησης της Διπλωματικής Εργασίας, όπου αιτιολογεί με σαφήνεια την αξιολόγησή της (βλ. Παράρτημα Ι). Το έντυπο αξιολόγησης υποβάλλεται αμέσως στη Γραμματεία.
Ο φοιτητής προσκομίζει στη Γραμματεία ηλεκτρονικό αντίγραφο της Διπλωματικής Εργασίας στη τελική της μορφή (μετά τις διορθώσεις/υποδείξεις της Τριμελούς Εξεταστικής Επιτροπής), καθώς και δισέλιδη περίληψή της για το Τ.Ε.Ε., σε ηλεκτρονική και έντυπη μορφή. Επίσης, κατά την παράδοση της ΔΕ ο φοιτητής υπογράφει υπεύθυνη δήλωση στην οποία δηλώνει τα ακόλουθα:
- «Το σύνολο της εργασίας αποτελεί πρωτότυπο έργο, παραχθέν από εμένα, και δεν παραβιάζει δικαιώματα τρίτων καθ’ οιονδήποτε τρόπο,»
- «Εάν η εργασία περιέχει υλικό, το οποίο δεν έχει παραχθεί από εμένα, αυτό είναι ευδιάκριτο και αναφέρεται ρητώς εντός του κειμένου της εργασίας ως προϊόν εργασίας τρίτου, σημειώνοντας με παρομοίως σαφή τρόπο τα στοιχεία ταυτοποίησής του, ενώ παράλληλα βεβαιώνω πως στην περίπτωση χρήσης αυτούσιων γραφικών αναπαραστάσεων, εικόνων, γραφημάτων κλπ., έχω λάβει τη χωρίς περιορισμούς άδεια του κατόχου των πνευματικών δικαιωμάτων για την συμπερίληψη και επακόλουθη δημοσίευση του υλικού αυτού.»
Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, το πλήρες κείμενο όλων των ΔΕ αναρτάται σε σχετική ιστοσελίδα στον ιστότοπο του Τμήματος. Οι παρουσιάσεις των βραβευμένων και όλων των προτεινόμενων για βράβευση ΔΕ αναρτώνται σε ξεχωριστή Ιστοσελίδα.
Ο νέος κανονισμός Διπλωματικής Εργασίας τίθεται σε ισχύ από το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017 και θα ισχύσει για πρώτη φορά για τους τεταρτοετείς φοιτητές με ακαδημαϊκό έτος πρώτης εγγραφής το 2013-2014.
Για τους ανωτέρω φοιτητές η δήλωση ΔΕ αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη δήλωση και οποιουδήποτε άλλου μαθήματος επιλογής του 5ου έτους.
Για τους φοιτητές που έχουν ήδη αναλάβει και εκπονούν ΔΕ ή και όσους δηλώσουν ΔΕ μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2016-2017, ισχύει ο υφιστάμενος κανονισμός.
Οποιοδήποτε πρόβλημα προκύπτει σχετικά με την διαδικασία ανάθεσης ή εκπόνησης της ΔΕ εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Επιτροπής Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών, η οποία εξετάζει όλες τις αιτήσεις των ενδιαφερομένων και εισηγείται σχετικά στη Συνέλευση του Τμήματος.